اهمیت تجربه جنگ برای هر کشوری به مثابه یک سرمایه استراتژیک برای مواجهه با موارد مشابه در آینده است. در وقع برخورداری از تجربه جنگ شامب وقوع و دفاع در برابر متجاوز، برای فهم ماهیت جنگ در آینده و مدیریت آن بسیار اهمیت دارد.

یکی از مهم ترین الزامات اندیشه ورزی درباره موضوعاات و مسائل اساسی جنگ، فراروی از زمان و از نگرش «واقعه محوری - تاریخی» است. در کتاب "مسایل اساسی جنگ در آثار منتشر شده ارتش و سپاه" آقای محمد درودیان تلاش کرده است تا این وقایع را بیان نماید.

این کتاب توسط انتشارات مرکز اسناد دفاع مقدس در قطع رقعی و با 687 صفحه به چاپ رسیده است.

 پیشنهاد ما: کتاب قرین النور

عوامل موثر در کاهش قدرت دفاعی ایران:

وضعیت ارتش پس از پیروزی انقلاب و در واقع مشخصه های قدرت دفاعی ایران، از سوی سرهنگ یعقوب حسینی با تأکید بر «دگرگونی کمی- کیفی»، «گسیختگی در سازمان»، «فلج شدن سازمان فرماندهی ارتش» و برخی مفاهیم دیگر مانند «ارتش متلاشی شده » تبیین شده است.

همچنین در آثار منتشر شده برای تبیین موقعیت ارتش در آستانه حمله عراق به ایران، بیشتر از سه مفهوم «تغییر در توازن قوا»، «تصفیه فرماندهان ارتش پس از کودتا»، همچنین تغییرات درون سازمانی در ارتش» استفاده شده است.

صفحه 79 کتاب مسایل اساسی جنگ

مرداد 1360:

در مرداد ۱۳۶۰ تغییرات سیاسی کلی در کشور ایجاد و شهید رجایی به سمت رئیس جمهور انتخاب شد. این تغییرات در مسائل جنگ نیز تأثیر گذاشت، از جمله اینکه سپاه پاسداران خیلی فعال تر از قبل در صحنه های عملیات حضور یافت.

به هر صورت طرح عملیات آفندی در منطقه ماهشهر - آبادان در شرایط جدید سیاسی و نظامی که بعد از برکناری بنی صدر پیش آمده بود، مجددا از اوایل شهریور ۱۳۶۰ مطرح شد و در انجام کارهای ستادی و آمادگی جهت اجرا، قدمهای اساسی برداشته شد و در ۱۵ شهریورماه این طرح به نام طرح عملیاتی ثامن الائمه(ع) تکمیل و برای انجام اقدامات آمادگی به واحدها و قرارگاه های ذی نفع ابلاغ شد.

صفحه 424 کتاب مسایل اساسی جنگ

دستاورد جنگ:

نبرد بیت المقدس بزرگترین گام در این مرحله است، دستاورد استراتژیک این عملیات در هم شکستن استراتژی عراق در کنترل کامل بر ابراه اروندرود و همچنین تثبیت حاکمیت انکارناپذیر ایران در رودخانه اروند و شمال خلیج فارس است.

نبرد بیت المقدس بزرگترین گام در این مرحله بود و با اینکه بیش از ۵ لشکر عراقی در این منطقه مستقر بودند، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران قسمت عمده این نیروها را منهدم کردند و با توجه به ضایعات و خسارات و تلفاتی که عراق از بدو جنگ، و به ویژه در نبردهای ثامن الائمه، طریق القدس و فتح المبين، متحمل شده بود

این عملیات و نتایج آن توانمندی ارتش عراق را به شدت کاهش داد و او را از حالت آفندی به وضعیت پدافندی درآورد. آثار این نبرد در کاهش توان رزمی ارتش عراق به حدی بود که متجاوز از ادامه اشغال برخی مناطق خودداری کرد و از ترس انهدام کامل نیروهایش، آنان را به خط مرز عقب کشید.

صفحه 537 کتاب مسایل اساسی جنگ

پیشنهاد کتاب: النضید