رويكرد غالب در روابط بين فرقه هاي مذهبي و اجتماعي؛ تقابل، رقابت و واگرايي است؛ زيرا شكل گيري فرقه ها و گروه ها به دليل بروز اختلاف نظر فكري به وجود مي آيد. اما فرقه ها در ميدان رقابت به تدريج براساس مصلحت انديشي، به هم گرايي و سازگاري با ديگر رقيبان كشيده مي شوند و پيامد آن تحول انديشه اي و رفتاري خواهد بود. بنابراين آسيب شناسي رويكرد واگرايي غالب بين فرقه ها و تحول انديشه اي و رفتاري خواهد بود. بنابراين آسيب شناسي رويكرد واگرايي غالب بين فرقه ها و تحول نگرشي و رفتاري نياز ضروري براي پيروان همه فرقه ها و انديشمندان آن ها است تا براساس تجربيات گذشتگان خود به آينده اي با رويكرد هم گرايي بينديشند و ظرفيت تحمل انديشه و باورهاي ديگران نيز فراهم شود و زمينه ساز تحول تمدني گردد. كتاب بررسي تاريخي تعامل فكري و سياسي اماميه با فرقه هاي معتزله، حنابله و اشاعره در عصر آل بويه، در بغداد جستاري آغازين براي گام نهادن در چنين ميداني است و به بررسي تحولات فكري و سياسي اماميه در ارتباط با سه فرقه مهم و اثرگذار در بغداد؛ حنابله، اشاعره و معتزله پرداخته است تا تاثيرگذاري و تاثيرپذيري اماميه در اين زمينه تبيين گردد و هم گرايي و واگرايي بين آنان نيز مورد توجه بوده است.