پیامبر به هنگام نزول وحی مستقیم، بر خود احساس سنگینی می کرد، و از شدت سنگینی که بر او وارد می شد بدنش داغ می شد، و از پیشانی مبارکش عرق سرازیر می گشت. اگر بر شتری با اسبی سوار بود، کمر حیوان خم می شد و به نزدیک زمین می رسید.

علی می فرماید: «موقعی که سوره مائده بر پیامبر نازل شد، ایشان بر استری به نام «شهباء» سوار بودند. وحی بر ایشان سنگینی کرد، به طوری که حیوان ایستاد و شکمش پایین آمد. دیدم که نزدیک بود ناف او به زمین برسد، در آن حال پیامبر از خود رفت و دست خود را بر سر یکی از صحابه نهاد...».

عباد بن صامت می گوید: «هنگام نزول وحی گونه های پیامبر درهم می کشید و رنگ او تغییر می کرد. در آن حال سر خود را فرو می افکند و صحابه نیز چنین می کردند». گاه می شد که زانوی پیامبر بر زانوی کسی بود، در آن حال وحی نازل می شد، آن شخص تحمل سنگینی زانوی پیامبر را نداشت. ما نمی دانیم چرا پیامبر دچار این حالت می شد؛ چون از حقیقت وحی آگاه نیستیم. برای تنصیل بیش تر می توان به کتاب هایی که درباره وحی و کیفیت آن نگاشته شده است مراجعه کرد؟.

در طول تاریخ گروهی از معاندان سعی نموده اند با ساختن داستان های بی اساس و موهون، اصل مهم وحی را زیر سؤال ببرند. آنان در این راستا افسانه هایی در زمینه وحی بر پیامبر اسلام، جعل کرده اند. در این جا برای دفع شبهه مقدمه ای را با دو پرسش آغاز می کنیم

۱. آیا ممکن است پیامبری، در آغاز بعثت به خود گمان ناروا برد و در آن چه بر او پدید گشته است شک و تردید نماید؟

۲. آیا امکان دارد که گاه شیطان، در امر وحی دخالت کند و تسویلات خود را به صورت وحی جلوه دهد؟

در گفته های اهل بیت عالی و تعالیم عالیه ای که از خاندان پیامبر اکرم صادر شده، پاسخ هر دو سؤال منفی است. ولی در نوشته های اهل حدیث - که از غیر طریق اهل بیت گرفته شده است . جواب مثبت است. آنان روایاتی در این زمینه آورده اند که با مقام عصمت منافات دارد و علاوه برآن پایه و اساس نبوت را زیر سؤال می برد.

چرا در قرآن تشابه وجود دارد؟

اکنون با روشن شدن عوامل تشابه و دوگونه بودن تشابه در قرآن، جواب این پرسش ساده می شود. یک گروه از متشابهات تشابه عرضی است که بر قرآن تحمیل شده است. این گروه از آیه های متشابهه برابر با اسلوب و شیوه های متعارف عرب بیان شده و خالی از هرگونه غموض و پیچیدگی بوده، در آغاز هرگز ایجاب شبهه نمی کرده است. سپس در پی درگیری های عقیدتی و فکری که در میان گروه های مختلف مسلمانان رخ داد، فاجعه تشابه» دامن گیر بسیاری از آیات قرآن گردید.

وجود گروه دوم متشابهات، تشابه اصلی، کاملا طبیعی می نماید؛ زیرا این گونه تشابه در اثر بیان معانی ژرف توسط آلفاظ متداول عرب . که برای معانی سطحی ساخته شده - پدید آمد. قرآن در افادۂ معانی عالیه راهی پیموده که هم برای عامه مردم جنبه اقناعی داشته باشد و هم علما و دانشمندان را متقاعد سازد.

لذا در بیانات خود، بیش تر فن خطابه و برهان را به هم آمیخته، از مشهورات و يتينيات، هر دو یک واحد منسجم ساخته است. با آنکه در ظاهر این دو فن از هم متنافرند، میان آنها سازش داده است؛ و این خود، یکی از دلایل اعجاز قرآن به شمار می رود.

ابن رشد اندلسی - دانش مند و فیلسوف معروف ۔ (متوفای سال ۵۹۵) در این زمینه می گوید: «مردم، در برخورد با تعالیم عالیه شریعت سه دسته اند:

دسته اول، کسانی اند که از حکمت متعالیه برخوردار بوده، صاحب فکر و اندیشه اند، در برخورد با حوادث استوار و با متانت رفتار می کنند.

دسته دوم، عامه مردم هستند که طبقه جمهور را تشکیل می دهند. اینان ممکن است چندان با علم و دانش سرو کاری نداشته باشند اما طبعی سلیم، نیتی پاک و دلی تابناک دارند.

دسته سوم، میانه این دو قرار دارند، نه از طبقه علمای راستین به شمار می روند و نه خود را از جمهور مردم به حساب می آورند. خود را از سطح همگانی برتر و در ردیف دانش مندان می دانند، در صورتی که صلاحیت عرض اندام در آن عرصه والا را ندارند».

گوید: «تشابه، صرفا درباره دسته سوم است، زیرا دانشمندان در سایه دانش سرشار خود و با اندیشه و متانت شایسته خویش که در راه رسیدن به حقایق مبذول می دارند، هرگز تشابهی بر سر راه آنان قرار نمی گیرد. طبقه جمهور، با ذهن صاف و ساده ای که دارند، هیچگاه شبهه ای در تعالیم شریعت احساس نمی کنند، زیرا به ظاهر الفاظ و تعابیر بسنده کرده، نگرانی به خود راه نمی دهند»...